پویایى توسعه و هم‌گرایى بارورى در کشورهاى مسلمان

نویسنده

  • حاتم حسینى استادیار جمعیّت‌شناسى گروه علوم اجتماعى دانشگاه بوعلى‌سینا
چکیده مقاله:

در طول سه دهه گذشته بارورى در کشورهاى مسلمان به طرز بى‌سابقه‌اى کاهش پیدا کرد. هدف از این مقاله توصیف تفاوت در گذار بارورى کشورهاى مسلمان در طول دوره 1980ـ2005 و بررسى نقش برنامه‌هاى توسعه و تنظیم خانواده در هم‌گرایى با سطوح و روندهاى جهانى بارورى مى‌باشد. این بررسى از نوع تحلیل ثانویه است. جمعیّت آمارى شامل 33 کشور با دست‌کم 50 درصد جمعیّت مسلمان است. داده‌ها عمدتآ از پایگاه داده‌هاى آمارى برنامه توسعه سازمان ملل متّحد و بخش جمعیّت سازمان ملل متّحد گردآورى شده است. نتایج نشان مى‌دهد که کشورهاى مسلمان سطوح بارورى متفاوتى در مقایسه با سطوح بارورى مشاهده شده در دنیا طىّ دوره مورد بررسى تجربه کرده‌اند. علاوه بر این، کشورهاى مسلمان از نظر زمان‌بندى گذار بارورى، میزان کاهش بارورى در طول دوره گذار، رسیدن به بارورى سطح جایگزینى، و استمرار کاهش بارورى متفاوت از هم مى‌باشند. براساس این بررسى هم‌گرایى بارورى در کشورهاى مسلمان پدیده جدیدى است که در آستانه هزاره سوّم تجربه شده است. نتایج نشان مى‌دهد که این پدیده ناشى از بهبود در شاخص توسعه انسانى و گسترش استفاده از وسایل پیش‌گیرى از حاملگى بوده است. براساس نتایج به‌دست آمده مى‌توان گفت اقدامات توسعه‌اى در راستاى بهبود شاخص‌هاى توسعه انسانى از یک طرف و موضع‌گیرى رهبران دینى و سیاست‌گذاران کشورهاى مسلمان در پذیرش برنامه‌هاى تنظیم خانواده و ترویج استفاده از روش‌هاى پیش‌گیرى از حاملگى از سوى دیگر، نقش مهمّى در روندهاى آینده بارورى در کشورهاى مسلمان خواهد داشت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیلى بولى از اثر محرومیت نسبى بر خشونت سیاسى (مطالعه تطبیقى کشورهاى مسلمان خاورمیانه)

مقاله حاضر با ملحوظ‌داشتن واحد تحلیل «کشور» از جبر بولى استفاده نموده است تا به این پرسش پاسخ گوید که چه ترکیب‌هایى از معرّف‌هاى محرومیت نسبى موجب تکوین خشونت سیاسى مى‌شوند؟ رویکرد نظرى محرومیت نسبى براساس استدلال‌هایى پیش‌بینى مى‌نماید که احتمال وقوع خشونت سیاسى در جوامعى که به‌طور هم‌زمان واجد محرومیت طولى و عرضى‌اند بسیار بیش از سایر جوامع است. در پژوهش حاضر، این فرضیه منبعث از تئورى‌هاى محرو...

متن کامل

همگرایى و فروپاشى نهاد خانواده در قرآن

 بررسى عوامل همگرایى و فروپاشى نهاد خانواده از منظر قرآن است. نویسنده در آغاز دیدگاه‌هاى متفاوت راجع به پیشینه تاریخى چگونگى شکل‌گیرى خانواده را مطرح مى‌کند، آن گاه نظریات گوناگون را در باره‌ى سلامت خانواده مورد بررسى قرار داده و به تبیین دیدگاه قرآن نیز پرداخته است، سپس از فروپاشى خانواده سخن گفته، علل و اسباب آن‌را نیز از منظر قرآن بحث مى‌کند، در این راستا، عوامل فروپاشى را به دو دسته برون خا...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

پویایى فقه قرآنى (2)

 چگونگى حیات فقه قرآنى در بستر متحوّل زمان به همراه عناصر و زمینه‌هاى آن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. فقه مبتنى بر تشریعات قرآنى از پویایى ویژه‌اى برخوردار است. نویسنده با بیان دو نوع انگیزه براى طرح بحث جاودانگى و عدم جاودانگى قوانین شریعت، به بررسى سه دیدگاه در مورد عوامل جاودانگى شریعت پرداخته که عبارتند از: 1 - تغییر پذیرى احکام بر اساس تغییر موضوعات، 2 - نقش اجتهاد و 3 - پویایى ذهن و شن...

متن کامل

وحدت جهان اسلام چشم انداز آینده جهان اسلام (قسمت پنجم)

دستیابى به نقاط کانونى مطلوب در همگرایى میان کشورهاى اسلامى ضرورت ترسیم چشم انداز مطلوب براى چنین همگرایى را اجتناب ناپذیر مىسازد. چشم انداز، آینده واقعى، معتبر و جذاب براى کشورهاست.وحدت فرآیندى بین رشته اى با ماهیت تعاملى است که ضرورت توجه به لایه هاى اقتصادى، فنى، اجتماعی، سیاسى،امنیتى، ژئوپلیتیک و فرهنگى و نیز نقش آفرینان دولتى و غیردولتى مختلف را ایجاب مىکند. یکى از ویژگی هاى بارز وحد...

متن کامل

ارزشیابی توسعه سوادآموزی در کشورهای مسلمان

هدف تحقیق توصیفی حاضر، ارزشیابی توسعه سوادآموزی در 57 کشور مسلمان بوده که داد‌ه‌های لازم از طریق بررسی اسناد و مدارک مرتبط گردآوری و با استفاده از روش ثانویه داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج حاکی از آن است که 78 درصد از مردان، 64 درصد از زنان و درمجموع 71 درصد از شهروندان کشورهای مسلمان باسواد و 267 میلیون نفر از شهروندان کشورهای مسلمان بی‌سواد می‌باشند که این امر حاکی از آن است...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 3

صفحات  1- 26

تاریخ انتشار 2010-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023